بهینه سازی چند هدفه بهره برداری از سیستم های منابع آب بر اساس معیارهای کمی و کیفی

لشنی, محسن; شعبانلو, سعید; نجارچی, محسن; بصیری, محمد رضا; مظاهری, حسین

doi:10.22126/atwe.2024.10383.1115

بهینه سازی چند هدفه بهره برداری از سیستم های منابع آب بر اساس معیارهای کمی و کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مهندسی عمران، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک ، ایران

² گروه مهندسی آب، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

³ گروه مهندسی نساجی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک ، ایران

⁴ گروه مهندسی شیمی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک ، ایران

10.22126/atwe.2024.10383.1115

چکیده

رودخانه دز به دلیل تامین آب بیش از 125 هزار هکتار از اراضی دشت دز و اراضی پایین دست این دشت تا محل بند‌قیر و تامین بخش قابل توجهی از نیاز زیست محیطی رودخانه کارون بسیار حائز اهمیت می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی روند کیفیت و آلودگی در طول رودخانه دز و ارزیابی اثرات تخلیه فاضلاب‌های شهری، کشاورزی و صنعتی بر روند آلودگی و کیفیت رودخانه دز، در 131 بازه بر اساس مدل QUAL2KW می‌باشد. در مراحل واسنجی و صحت سنجی مدل مشخص شد، پارامترهای گسترده ای مانند خصوصیات هندسی جریان، شرایط هیدرولیکی رودخانه، میزان جریان آب، ضرایب هوادهی، نقاط ورودی آلاینده ها، نرخ نیتریفیکاسیون، اکسیژن خواهی و غیره در رودخانه در نتایج مدلسازی کیفی دخالت دارند. نتایج نشان داد مدل کیفیت آب QUAL2KW در شبیه‌سازی پارامترهای کیفی و آلودگی در رودخانه دز از دقت بالایی برخوردار است. روند تغییرات پارامترهای کیفی و آلودگی در رودخانه دز نشان داد که این رودخانه از نظر آلایندگی BOD به دلیل تخلیه فاضلاب‌های شهری و صنعتی، از نظر آلایندگی EC به سبب تخلیه زهکش اراضی کشاورزی(عمدتاً طرح نیشکر) و از نظر آلایندگی N-NH4 به علت فاضلاب‌های شهری، صنعتی و زه آب اراضی کشاورزی در شرایط بحرانی قرار دارد. لذا پیشنهاد می‌شود تمامی فاضلاب شهر دزفول، پساب پرورش ماهی، مجتمع هفت تپه و کارخانه کاغذ‌سازی پارس تصفیه و سپس تخلیه گردند اما در خصوص زهکش‌های کشاورزی اقدامات اصلاحی مانند اصلاح در نوع سیستم‌های آّبیاری، کود‌های مصرفی، الگوی کشت منطقه و غیره در مبدا صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات