بررسی اثر سامانه های آبیاری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و بهره‌وری مصرف آب در سه ژنوتیپ گندم در استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه مدیریت منابع محیطی جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه، ایران.

2 پژوهشگر گروه مدیریت منابع محیطی جهاد دانشگاهی کرمانشاه، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت منابع محیطی، جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه، ایران.

4 استادیار، گروه تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

چکیده

مطالعه حاضر به‌منظور بررسی اثر سامانه‌های آبیاری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و بهره‌وری مصرف آب در سه ژنوتیپ گندم در سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه در سال 1400 به‌صورت اســپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل روش آبیاری شامل بارانی و تیپ و کرتهای فرعی ارقام گندم بهاران، رخشان و حیدری بود. بر اساس نتایج تحلیل آماری روش آبیاری، بر صفات ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده و بهره‌وری مصرف آب دارای اثر بودند، اثر ارقام کشت شده نیز در صفات عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده ، بهره‌وری مصرف آب و ارتفاع بوته معنی‌دار بود. عملکرد دانه در ارقام بهاران، رخشان و حیدری به ترتیب در روش آبیاری تیپ 9458، 8937 و 7880 و در روش آبیاری بارانی 7877، 6887 و 6539 کیلوگرم در هکتار بود. به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین بهره‌وری مصرف آب با مقادیر 13/2 و 03/1 کیلوگرم بر متر مکعب در تیمارهای آبیاری تیپ رقم بهاران و آبیاری بارانی رقم حیدری مشاهده شد. نتایج نشان داد که استفاده از روش آبیاری تیپ نسبت به روش آبیاری بارانی در ارقام بهاران، رخشان و حیدری به‌ترتیب سبب افزایش 07/20، 76/29 و 50/20 درصدی عملکرد محصول می شود. لذا با توجه به کمبود آب و اهمیت تولید بیشتر محصولات کشاورزی، استفاده از روش‌های نوین آبیاری میکرو همانند روش تیپ نسبت به روش آبیاری ماکرو در ارقام گندم مخصوصاً رقم بهاران در استان کرمانشاه پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات