بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های حاصل از لایروبی زهکش های اصلی شبکه آبیاری و زهکشی دشت عباس در استان ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی کارشناسی ارشد خاکشناسی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

2 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

3 دانشیارگروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

چکیده

پژوهش به منظور بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک‌های حاصل از لایروبی زهکش‌های اصلی شبکه‌ی آبیاری و زهکشی دشت عباس در استان ایلام با هدف استفاده در اراضی کشاورزی صورت گرفته است. مساحت این شبکه 16 هزار هکتار می‌باشد. در این مطالعه از اصلی زهکش نمونه‌های خاکی تهیه شد. زهکش شماره 1 به طول 21 کیلومتر به رودخانه روفاییه و زهکش شماره 2 به طول 5 کیلومتر به رودخانه چیخاب تخلیه می‌شوند. نمونه‌برداری از خاک کف زهکش، خاک لایروبی شده زهکش و زمین‌های زراعی اطراف زهکش انجام شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی نمونه‌های خاک در سه محل مورد مطالعه شامل وزن مخصوص حقیقی و ظاهری، پتاسیم، منیزیم، سدیم، کلسیم و فسفر، کربنات و بی‌کربنات، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم تبادلی، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، سولفات، درصد اشباع بازی و نیتروژن اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که میزان پتاسیم خاک لایروبی و میزان فسفر و منیزیم خاک زراعی بیش‌تر و میزان سدیم و کلسیم خاک هر سه منطقه کم‌تر از حد بهینه توصیه شده برای خاک زراعی می‌باشد. به دلیل وجود مواد مادری آهکی، مقدار آهک موجود در خاک‌ هر سه منطقه زیاد و مقدار گچ آن به دلیل اقلیم گرم و خشک و بارندگی کم در خاک لایروبی و کف زهکش بالا است. pH همه خاک‌ها بیش از 7 و جزو خاک‌های قلیایی و خاک لایروبی و کف زهکش از لحاظ هدایت الکتریکی خاک‌ شور محسوب می‌شود. کلاس بافت خاک هر سه منطقه شنی رسی لومی می‌باشد. با توجه نتایج، استفاده از خاک لایروبی در زمین‌های کشاورزی مناسب نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات