در این پژوهش به‌منظور عبوردهی رسوبات ورودی به مخزن سد دز، احداث مجرای تخلیه‌کننده جریان حاوی رسوب به‌عنوان یک راهکار علاج‌بخش پیشنهاد گردید. همچنین رفتار جریان گل‌آلود وارد شده به مخزن سد و میزان کارآیی آن در عبوردهی رسوبات با استفاده از شبیه‌سازی عددی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا به‌منظور واسنجی مدل، الگوی جریان غلیظ شکل‌گرفته درون مخزن با استفاده از مدل‌های مختلف با ارتفـاع زبـری دیواره متفاوت و همچنین دو مدل تلاطمی RNG و LES شبیه‌سازی گردید و نتایج عمق و سرعت جریان با اندازه‌گیری‌های میدانی مقایسه شد. در گام بعد مجرای تخلیه‌کننده تحتانی در موقعیت پیشنهاد شده به مدل اضافه گردید و به ارزیابی تاثیر احداث این تخلیه‌کننده بر رفتار جریان غلیظ ورودی به مخزن پرداخته شد. بررسی‌ها نشان داد میزان خروج رسوبات از مخزن سد ارتباط مستقیمی با غلظت ورودی و درصد بازشدگی تخلیه‌کننده تحتانی دارد. به‌گونه‌ای که با متوسط گیری از نتایج در غلظت‌های ورودی مختلف، راندمان تخلیه رسوب در بازشدگی‌های 25%، 50% و 100% به ترتیب برابر 4/15، 8/20 و 1/25 درصد محاسبه گردید. در ادامه پروفیل‌هایی از سرعت جریان در مقاطع بالادست تخلیه‌کننده به‌منظور ارزیابی شدت اختلاط و میزان انحراف خطوط جریان برداشت گردید. به‌طور کلی با نزدیک شدن جریان به دهانه ورودی دریچه تخلیه، مقادیر حداکثر سرعت و همچنین شدت اختلاط سیال پیرامون به درون جریان غلیظ افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش درصد بازشدگی دریچه، میزان اثرگذاری مجرای تخلیه بر انحراف و شتاب‌گیری خطوط جریان گسترده‌تر می‌شود.
آریایی, حسین, & لشکرآرا, بابک. (1402). ارزیابی تاثیر تخلیه‌کننده تحتانی بر رفتار جریان گل‌آلود وارد شده به مخزن سد دز. فناوری های پیشرفته در بهره وری آب, 3(3), 20-36. doi: 10.22126/atwe.2023.9641.1061
MLA
حسین آریایی; بابک لشکرآرا. "ارزیابی تاثیر تخلیه‌کننده تحتانی بر رفتار جریان گل‌آلود وارد شده به مخزن سد دز". فناوری های پیشرفته در بهره وری آب, 3, 3, 1402, 20-36. doi: 10.22126/atwe.2023.9641.1061
HARVARD
آریایی, حسین, لشکرآرا, بابک. (1402). 'ارزیابی تاثیر تخلیه‌کننده تحتانی بر رفتار جریان گل‌آلود وارد شده به مخزن سد دز', فناوری های پیشرفته در بهره وری آب, 3(3), pp. 20-36. doi: 10.22126/atwe.2023.9641.1061
VANCOUVER
آریایی, حسین, لشکرآرا, بابک. ارزیابی تاثیر تخلیه‌کننده تحتانی بر رفتار جریان گل‌آلود وارد شده به مخزن سد دز. فناوری های پیشرفته در بهره وری آب, 1402; 3(3): 20-36. doi: 10.22126/atwe.2023.9641.1061
)