ارزیابی مدیریت‌های مختلف آبیاری به‌منظور هوشمند‌سازی سیستم آبیاری بارانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

4 دانش آموخته دکتری آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

یکی از مسائلی که در بخش کشاورزی امروزه به نیازی مهم تبدیل شده، هوشمند‌سازی سامانه‌های آبیاری (تحت‌فشار) است. مقدار نیاز آبی و نحوه اعمال آن از جمله مباحث مهم در این موضوع است. هدف این مطالعه، مقایسه مقدار آب مورد‌نیاز تعیین شده بر اساس داده‌های رطوبت خاک و هواشناسی و همچنین مقایسه مقادیر آب اعمال شده بر اساس روش‌های حجمی و زمانی است. برای این منظور، چهار نوع مدیریت آبیاری که شامل ترکیبی از دو روش تعیین نیاز آبی (کمبود رطوبتی خاک و داده‌های هواشناسی) و دو روش اعمال آبیاری (زمانی یا حجمی) بود، در یک سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در یک مزرعه ذرت، مورد ارزیابی قرار گرفتند. این چهار تیمار عبارت بودند از: کمبود رطوبتی خاک– زمانی (MT)، کمبود رطوبتی خاک– حجمی (MV)، هواشناسی- زمانی (WT) و هواشناسی– حجمی (WV). نتایج نشان داد که مقدار آبیاری در تیمار‌های موردمطالعه با‌ یکدیگر متفاوت بود. حجم آب کاربردی در تیمارهای مبتنی بر زمان (MT و WT) به ترتیب 14 و 8 درصد بیشتر از تیمارهای حجمی (MV و WV) بود. در بیشتر موارد، دبی آبپاش‌ها با دبی طراحی اختلاف داشت و اختلاف زیادی بین دبی آبپاش‌ها مشاهده شد. باتوجه‌به غیر‌یکنواختی نسبتاً بالای دبی آبپاش‌ها در نقاط مختلف مزرعه، اعمال آبیاری به روش زمانی پیشنهاد نمی‌گردد. در نهایت تیمار MV که در آن میزان آبیاری بر اساس کمبود رطوبتی خاک تعیین و با روش حجمی اعمال شده بود به‌عنوان روش مناسب جهت سامانه آبیاری در مزرعه مورد بررسی، پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات