تعیین آب کاربردی و بهره‌وری مصرف آب در مزارع زعفران استان خراسان رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

چکیده

در خصوص حجم آب آبیاری در بخش کشاورزی اعداد و ارقام ارائه شده در کشور بسیار متفاوت بوده و در خصوص صحت آن‌ها نیز تردیدهای جدی وجود دارد. بنابراین، هدف اصلی از این طرح تحقیقاتی، اندازه‌گیری مستقیم و مزرعه‌ای آب آبیاری زراعت زعفران تحت مدیریت کشاورزان است. بدین ترتیب، حجم آب مصرف شده برای تولید زعفران در شهرستان‌های عمده استان‌ خراسان رضوی (تربت‌حیدریه، زاوه و گناباد) در 18 پرسشنامه اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از اندازه‌گیری‌های میدانی نشان داد که بیشترین حجم آب آبیاری زعفران متعلق به آبیاری سطحی به میزان 4691 مترمکعب در هکتار و کمترین آن مربوط به آبیاری با لوله‌های پیفلکس به میزان 3713 مترمکعب در هکتار و آبیاری با رول لاین با حجم آب آبیاری 3900 مترمکعب در هکتار رتبه دوم را دارا بود. حجم آب آبیاری زعفران در شهرستان‌های تربت‌حیدریه، زاوه و گناباد به ترتیب به میزان 4974، 4816 و 4517 مترمکعب در هکتار بود. متوسط عملکرد زعفران در شهرستان‌های زاوه و تربت‌حیدریه به میزان 3/7 کیلوگرم در هکتار و در شهرستان گناباد به میزان 5 کیلوگرم بر هکتار بود. بیشترین بهره‌وری مصرف آب در شهرستان زاوه به میزان 001669/0 کیلوگرم بر مترمکعب و کمترین آن مربوط به شهرستان گناباد به میزان 001076/0 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. راندمان کاربرد بر اساس آمار ده‌ساله در شهرستان‌های زاوه، تربت‌حیدریه و گناباد به ترتیب برابر با 51، 49 و 87 درصد بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات